Thực chất cá lìm kìm hiền khô, chỉ tại vì ngày xưa cá nhiều quá, lội đặc lừ sông rạch, nhảy xuống sông quơ tay quơ chân là đụng cá nên ông bà ta mới nghêu ngao chơi thành câu ca trứ danh.

Cá lìm kìm là loài cá kỳ lạ ở sông rạch, con to nhất bằng đầu ngón tay cái người lớn, thân mình suôn đuột dài trên 10 phân, mang cái mỏ dài ngoằng như cây kẹp nên cá lìm kìm lúc nào cũng nổi phiêu diêu trên mặt nước. Gặp người chúng trốn lặn thì vài phút sau lại lờ khờ trồi đầu lên. Vì chẳng giấu được mình như bao loài cá khác nên cá lìm kìm thành trò chơi cho trẻ con đuổi xúc bằng lưới bằng rổ. Những ngày cá lìm kìm xuất hiện bầy bầy trên sông, dân quê giải trí bằng trò câu cá lìm kìm, mồi câu là các trái cây có gai nhọn. Móc vào lưỡi thảy xuống là cá há mỏ đớp liền, người ta cứ thế ung dung gỡ cá.

Cá lìm kìm thường xuất hiện vào tháng 11 âm lịch, ngày xưa cá nhiều vô kể nên dân quê bắt cá phơi khô dành ăn qua ngày, cá lìm kìm có thể nấu canh nhưng ăn chẳng ngon bằng cá kho, khứa cá từng khúc nhỏ đem kho với nước mắm cá linh, bỏ thêm ớt cay, tiêu vào thì mùi vị cá béo ngậy còn ngon hơn cá thiểu, cá lòng tong kho. Còn khô lìm kìm thì đem nướng nhắm cùng với dưa leo, mắm ớt là số một. Hiện nay khô cá lìm kìm giá 1 ký vài chục ngàn đồng nhưng chẳng đủ bán cho những người nhớ vị xưa.

Thanh Dũng (Báo Thanh Niên)